Tryby to doświadczane przez nas wewnętrzne stany, w które przełączamy się gdy schematy się uruchamiają. Efekty możemy odczuć w każdej ze sfer: myśli, emocji, zachowania czy reakcji naszego ciała.

Inaczej mówiąc tryb to aktualny stan emocjonalny (emocjonalno-poznawczo-behawioralny) powiązany z danym schematem (lub schematami), w którym jesteśmy w danym momencie.

Tryby są względnie niezależnymi od siebie wzorcami myślenia, odczuwania i zachowania, które leżą u podstaw różnych stanów świadomości. Można je zaobserwować i zmierzyć, ponieważ reprezentują chwilowe stany emocjonalne i poznawcze oraz sposoby radzenia sobie, które są aktywne w danym momencie. Tryby zostają aktywowane przez wydarzenia emocjonalne, a dana osoba może przełączać się z jednego trybu w inny bardzo szybko.

Tryb jest objawem aktywnych schematów i stylów radzenia sobie w danej chwili. Nie można zobaczyć schematu, ale można dostrzec tryb.

1. 1. aktywacja schematu -> 2. (styl radzenia sobie) -> 3. tryb

Tryby schematów dzielimy na następujące kategorie:

• tryby dziecięce
• nieadaptacyjne tryby rodzicielskie (krytyce wewnętrzni)
• nieadaptacyjne tryby radzenia sobie
• zdrowe tryby – zdrowy dorosły, szczęśliwe dziecko.

Nieadaptacyjne tryby radzenia sobie odpowiadają trzem podstawowym stylom radzenia sobie według Younga (poddanie się schematowi, unikanie schematu oraz nadkompensacja, czyli walka ze schematem). Tryby te odzwierciedlają próby, jakie pacjent jako dziecko podejmował, by poradzić sobie z niezaspokojonymi potrzebami. Niejednokrotnie można zauważyć, że
w dzieciństwie tryby te pełniły adaptacyjną rolę, jednak w dorosłości stały się dla pacjenta źródłem cierpienia i licznych problemów.

Nieadaptacyjne tryby rodzicielskie odzwierciedlają zinternalizowane figury rodzica bądź innych znaczących osób z okresu dzieciństwa. Kiedy pacjenci znajdują się w tych trybach, traktują siebie tak, jak kiedyś traktowali ich rodzice.