To sposób, w jaki ludzie próbują sobie radzić ze schematami i w jaki owe schematy wpływają na ich relacje interpersonalne.

Możemy przejawiać różne style radzenia z takim samym schematem, co będzie objawiać się poprzez różne problemy w funkcjonowaniu.

W dzieciństwie styl radzenia sobie jest próbą przetrwania dziecka w trudnym środowisku – wówczas najczęściej jest adaptacyjny w dzieciństwie. Niestety w dorosłości prowadzi do wzmacniania schematów tzn. że jest nieadaptacyjny.

Wyróżniamy trzy style radzenia sobie ze schematem:

NADMIERNA KOMPENSACJA – WALKA

Osoba zachowuje się tak, jakby prawdą o niej był nie schemat, lecz jego odwrotność

• robi coś przeciwnego do tego, co „każe” czuć schemat
• postawa dominująca, z dużą pewnością siebie,

PRZYKŁADY:

Opuszczenie/Niestabilność Więzi – kurczowo trzyma się partnera i tłamsi, aż go to odpycha. Nieufność/Skrzywdzenie – agresywna postawa, by nie stać się „ofiarą”.

Porażka – przechwala się swoimi osiągnięciami/ stara się być perfekcyjny

Podporządkowanie – żąda, by inni podporządkowali się i akceptowali jej pomysły

PODDANIE SIĘ / PODPORZĄDKOWANIE

Osoba zachowuje się tak, jakby schemat był prawdą o niej i podporządkowuje się związanym z nim wzorcem zachowań, intensywnie przeżywa uczucia związane ze schematem.

PRZYKŁADY:

Opuszczenie/Niestabilność Więzi – wybiera partnera, który nie chce się angażować i potem trwa w takim związku

Porażka – wykonując zadanie jednostka podchodzi do niego chaotycznie, niedbale, bez entuzjazmu co skutkuje niepowodzeniem

Podporządkowanie – jednostka pozwala innym kontrolować sytuacje i podejmować za siebie decyzje

UNIKANIE

Osoba wystrzega się uruchamiania schematów lub powiązanych emocji aby unikać przeżywania i radzenia sobie z emocjami.

Unikanie behawioralne: wycofanie społeczne lub brak emocjonalnego kontaktu
Unikanie emocjonalne:  nadużywanie środków odurzających, różne zajęcia: gry, pracoholizm, TV, serfowanie w internecie, przejadanie się.

PRZYKŁADY:

Opuszczenie/Niestabilność Więzi – unika bliskich relacji / pije w samotności

Porażka: unikanie wyzwań, odkładanie pracy na później

Podporządkowanie: unikanie sytuacji w których mógłby nastąpić konflikt z otoczeniem